mahlas

divan edebiyatındaki şairlerin takma adı

ajax'ta oynamış birkaç sene öncesinin avrupa gol kıralı yunan topçu.

(bkz: nickname)

(bkz: nicos machlas)

osmanlı padişahlarının şiir yazarken kullandıkları ise
fatih sultan mehmet: avni
kanuni sultan süleyman: muhibbi
yavuz sultan selim: selimi
ikinci beyazıt: adli
ikinci osman: farisi
üçüncü ahmet: necib
birinci mehmet: bahti
üçüncü mehmet: adli
üçüncü mustafa: ikbali
üçüncü selim: ilhami
ikinci murat: muradi
üçüncü murat: muradi

isme ilave edilen başka bir isim. lakab.

geleneksel türk şiirinde (divan edebiyatı, halk edebiyatı) şiirlerin son bölümünde yer alan takma ad, imza.

türkçe rap müziğinde oldukça kullanılan ve tekrar popüler olan bir kelime.

sözlükte kullanımı, kullanıcı adı olanından bahsedeceğim: ikinci bir kimlik sayılabilir bir nevi. insanlara, gerçek hayattaki bütün bağlarından arınıp yazma imkanı veren bir kimlik. sevgilinizin kullandığı parfümden hoşlanmadığını, hatta tiksindiğinizi, siyasi fikirlerinizi, tanınmadan, gerçek hayattaki siz'den yazabileceğiniz bir pencere.

zirve mantığı, bu noktada, bu düşünceme ters geliyor. zirveye gittiğimde, thedewil katılmamalı oraya, ben katılmalıyım. sözlükteki mahlasların yazarları katılmalı. sözlükteki bir mahlas sözlükte kalmalı. kendi kimliğimi mahlasla birleştirmemeliyim, keza, bu mahlas mantığı ile de ters düşer.

aynı şekilde, gerçek kimliğimi de sözlüğe taşımamalıyım. osman abi'yi tanıyorsam, onunla sorunumda muhatabım sözlükteki mahlası "osman68m" değil, bizzat osman abi olmalı. birinin şahsını hedef alıp, mahlasına yönelmemeliyim. ancak, bir mahlasla tartışıyor, mahlası hedef alıyorsam, argümanımı o mahlasın karşısına koymalıyım.

türk halk edebiyatında, şairlerin asıl adlarının yerine kullandıkları takma ada denir.

(bkz: nikos machlas)

genelde şiirin son beyitinde kullanılan, kişinin belli bir seviyeden sonra ya çevresinin yada kendisinin vermiş olduğu takma addır.

lakap. eskiden divan edebiyatı şair ve yazarları arasında bir moda olan, zamanla bir zorunluluk haline gelen ve neredeyse her divan sanatçısının sahip olduğu ve kendi ismi yerine kullandıkları lakaplardır. en ünlüsü fuzuli'dir. edebiyatta çok fazla yazar olması sebebiyle yazarlar zaman zaman aynı mahlası kullanan başka yazarlarla da karşılaşmaktaydı. bu durum her iki yazar açaısından da sorun oluşturmaktaydı. tabi ki o zamanlar iletişim günümüzdeki kadar gelişmediği için sanatçılar bir mahlas belirlerken daha önce o mahlası kullanmış olan ya da kullanmakta olan başka yazarlar olup olmadığından bihaberdiler. bu durumda da aynı lakaplı birden fazla yazar bulunabilmekte, ileride geçmişe yönelik edebi araştırmalar yapan kişilerin bir yazarı ararken bir başka yazarın hayatı ve eserleriyle karşılamalarına neden olmaktadır. işte fuzuli de bu sebepten kimsenin kullanmayacağını düşündüğü ve "boş", "gereksiz" anlamlarına gelen "fuzuli" sözcüğünü kendine mahlas (lakap) olarak seçmişti (bkz: ahmettezulas).