1950

(bkz: 14 mayıs 1950 seçimleri)

demokrat partinin iktidara geldiği chp nin ilk defa iktidardan düştüğü tarih.

hindistan kadınlara oy hakkı tanıdı.

şu fotoğrafın çekildiği 50'li yılların başı olan yıl. 2. dünya savaşı bitmiş. ekonomiler küçük ama insanlar mutlu... şu fotoğrafın günümüz versiyonu yok. savaş yok ve çağ atlasak da(evrene göre bizim çağ dediğimiz de esnemeyle aynı süre gerçi) covid var, açlıktan ölmek var. savaşırken canavardı ülkeler ve insanlar, şimdi karabasan...

6 ocak- ingiltere, çin halk cumhuriyeti'ni tanıdı.
7 ocak- abd'nin iowa eyaletine bağlı davenport kentindeki bir hastanede çıkan yangında 41 kişi yaşamını yitirdi.
19 ocak- çin halk cumhuriyeti, vietnam'ı tanıdı.
30 ocak- sovyetler birliği, vietnam'ı tanıdı. bu gelişme üzerine fransa, sscb'yi protesto etti.
31 ocak- abd başkanı harry truman, hidrojen bombası geliştirme programı yürüttüklerini açıkladı.
10 şubat- komünistlikle suçlanan öğretim görevlileri behice boran ve niyazi berkes, yargılandıkları davada 3'er ay hapse mahkum edildi. pertev naili boratav ise beraat etti.
15 şubat- sscb ile çin arasında ittifak antlaşması imzalandı.
2 mart- 1943 yılında van'ın özalp ilçesinde 33 köylüyü yargısız infazla öldürtmekle suçlanan emekli orgeneral mustafa muğlalı, 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
5 mart- eskişehir'de yaşanan selde altı kişi yaşamını yitirdi. 2500 ev yıkılırken, 50.000 kişi açıkta kaldı.
25 mart- türk hava yolları'na (thy) ait bir yolcu uçağı ankara'da düştü. kazada 15 kişi yaşamını yitirdi.
29 mart- 12 yıldır tutuklu olan şair nazım hikmet ran, bursa cezaevi'nde açlık grevine başladı.
1 nisan- birleşmiş milletler (bm), kudüs'ün ikiye bölünmesine yönelik planı kabul etti.
2 nisan- bazı aydın ve sanatçılar, nazım hikmet ran'ın affı için cumhurbaşkanı ismet inönü'ye bir mektup yazdılar.
-eski başbakanlardan, chp istanbul milletvekili recep peker yaşamını yitirdi.
10 nisan- millet partisi kurucusu ve onursal başkanı, genelkurmay eski başkanı emekli mareşal fevzi çakmak yaşamını yitirdi.
11 nisan- fevzi çakmak'ın istanbul'daki cenazesinde olaylar çıktı. cenazede toplanan kitle, hükümetin cenazeye kayıtsız kalmasına tepki gösterdi.
13 mayıs- ereğli kömür işletmesi'nde grev yapıldı.
14 mayıs- genel seçimler yapıldı. çoğunluk sistemine göre yapılan seçimlerde demokrat parti, %53 oyla tek başına iktidar oldu. iktidardaki cumhuriyet halk partisi %39.6, millet partisi ise %4.6 oy aldı. sandalye dağılımı şöyle oldu: dp 416, chp 69, mp 1 milletvekili.
22 mayıs- türkiye büyük millet meclisi (tbmm), dp genel başkanı celal bayar'ı cumhurbaşkanı seçti. bayar, türkiye cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı oldu. tbmm'deki oylamada bayar 387, inönü 66 oy aldı.
-cumhuriyet tarihinin chp'siz ilk hükümeti, dp istanbul milletvekili adnan menderes'in başkanlığında kuruldu.
3 haziran- 1. menderes hükümeti, tbmm'de güvenoyu aldı.
6 haziran- seçimlerden sonra bir askeri darbe hazırlığında olduklarına yönelik istihbarat alınan genelkurmay başkanı nafiz gürman, hava kuvvetleri komutanı zeki doğan ve deniz kuvvetleri komutanı mehmet ali ülgen'in de içinde olduğu bazı üst rütbeli komutanlar görevlerinden alındı. gürman'ın yerine kara kuvvetleri komutanı nuri yamut, doğan'ın yerine muzaffer göksenin, ülgen'in yerine donanma komutanı sadık altıncan atandı. kara kuvvetleri komutanı ise kurtcebe noyan oldu.
9 haziran- cumhurbaşkanı seçilen celal bayar'ın istifasının ardından boşalan dp genel başkanlığına adnan menderes seçildi.
25 haziran- kore savaşı resmen başladı.
28 haziran- kuzey kore birlikleri, seul'ü ele geçirdi.
29 haziran- dp hükümeti, kore savaşı'nda güney kore'ye yardım edeceğini bildirdi.
14 temmuz- dp hükümeti tarafından genel af ilan edildi.
15 temmuz- 12 yıldır hapiste olan şair nazım hikmet ran, çıkarılan af yasası ile cezaevinden tahliye oldu.
16 temmuz- uruguay, brezilya'yı final maçında 2-1 mağlup ederek 1950 dünya kupası'nı kazandı.
-1932'den beri türkçe okunan ezanın yeniden arapça okunmasına yönelik yasa, tbmm'de onaylandı.
20 temmuz- 1946'da kapatılan türkiye sosyalist partisi, esat adil müstecaplıoğlu ve arkadaşları tarafından yeniden kuruldu.
25 temmuz- türkiye'nin kore savaşı'na güney kore lehine müdahil olma kararı resmen ilan edildi.
29 temmuz- türk barışseverler cemiyeti başkanı behice boran ve genel sekreteri adnan cemgil, türkiye'nin kore savaşı'na katılmasına karşı cemiyetin yayınladığı bildiri nedeniyle tutuklandı.
1 ağustos- dp hükümeti, nato'ya üyelik başvurusu yaptı.
13 ağustos- yerel seçimlerin ilk aşaması tamamlandı. dp 17.393, chp 12.337, mp 3171 muhtarlık kazandı.
3 eylül- yerel seçimlerin ikinci aşaması tamamlandı. dp 356, chp 248, mp 8 belediye kazandı.
21 eylül- kore savaşı'nda görev yapacak ilk türk tugayı, iskenderun limanı'ndan kalkan bir gemiyle yola çıktı.
22 eylül- "sosyal düzeni yıkmaya çalışmak" ile suçlanan yazar aziz nesin hakkında gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı.
25 eylül- abd öncülüğündeki bm güçleri, seul'ü ele geçirdi.
14 ekim- ilk türk birliği kore'ye ulaştı.
22 ekim- türkiye genelinde nüfus sayımı tamamlandı. türkiye'nin toplam nüfusu 20.947.188 kişi olarak belirlendi.
22 kasım- türkiye'den şair nazım hikmet ran'ın da içlerinde olduğu bazı aydınlar, uluslararası barış ödülü'ne layık görüldüler. nazım hikmet'in ödülünü kendisi adına şilili şair pablo neruda aldı.
27 kasım- kore'de kunuri muharebesi başladı.
5 aralık- milli savunma bakanlığı, kore'deki türk askerlerinin %10'unun yaşamını yitirdiğini açıkladı.
9 aralık- abd vatandaşı harry gold, atom bombasının sırlarını sscb'ye verdiği gerekçesiyle 30 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
30 aralık- türk barışseverler cemiyeti başkanı behice boran ve arkadaşlarının yargılandığı davada karar çıktı. ankara garnizon komutanlığı askeri mahkemesi, "abd ile dostluğu bozmaya yönelik faaliyet yürüttükleri" suçlamasıyla tüm sanıklara 3'er yıl 9'ar ay hapis cezası verdi.