baki

a'sı uzun olunca "sonsuz" anlamına gelen arapça kökenli sözcük.

(bkz: güzellik geçicidir aptallık baki kalır)
(ara: baki kalır)

kanuni zamnında yaşamış ünlü bir divan şairi.

bir beyiti;

saye-i serv-i bülendin yollar üstünda görüp
hassaten der canu dil "ya leyteni küntü turab"

servi boyunun gölgesinin yollar üstüne düştüğünü görünce gönlüm, içtenlikle keşke bende toprak olsaydım der.

ya leyteni küntü turab keşke toprak olsaydım manasına gelir...

"kadrini seng-i musallada bilip ey baki
durup karşına kol bağlayalar yaren saf saf"
şeklindeki dizeleri, 'lise edebiyat derslerinden aklımda kalan en gereksiz iki satır' ünvanıyla sol lobumda konaklamaktadır.

özellikle kanuni döneminde sarayla sıkı ilişkileri içerisinde bulunan divan edebiyatının en önemli isimlerindedir. yalnızca şair kimliği ile aldığı iyi eğitim ile de sayılan bir kişidir. kazaskerlik dahil birçok devlet görevinde bulunmuştur. kanuni'nin ölümü üzerine o'nun için yazdığı mersiye en ünlü eserlerindendir. 4508 beyitlik divan'ı en büyük eseri olarak bilinir.

kanuni sultan süleyman han zamanın büyük şairi baki merhumu bursa'dan istanbul'a getirtir. gel zaman git zaman şiirlerinden birine alınmış olacak ki kanuni sultan süleyman han baki merhuma biraz öfkelenmiş ve fermanumdur;

baki bed(bâki kötü adam)
azm-i bülend(yüksek kararım şudur ki…)
bursa ya red(memleketi olan bursa’ya gönderilsin)
nef-yi ebed(bir daha da gözüm görmesin!)



boru değil kanuni fermanı.

bunu duyan baki merhum cevaben şu şiiri yazmış;

öldünse ey baki
değildir cihan mülkü süleyman'a baki
buna çarkı felek derler
ne sen baki, ne ben baki

kanuni bu büyük şairi affetmiş tabii ki.

(bkz: baki duyarlar)

kubbede hoş sadalar bırakan şairimiz..

(bkz: baki mercimek)

"baki kalan bu kubbede hoş bir seda imiş" gibi bir mısra i bercesteye sahip olan divan şairi.

mersiye i hazret i süleyman han gibi divan şiiri için olağan üstü sayılabilecek eserin yazarıdır.
kendisi fazla eser bırakacağıma az ama öz eser bırakırım mantığıyla hareket etmiş ve ormanda 10 (yazıyla on) kaplan gücünde bir mersiyeyle ağızları açık bırakmıştır.

anadolu'daki ilk büyük divan edebiyatı şairidir. yaşamı boyunca şeyhülislam olmak istemiştir, ama olamamıştır. islam türkçesiyle yazdığı gazelleriyle başarılı olmuştur. eserlerinin tümü din dışı konuları işlemiştir. sağlığında "şairler sultanı" diye anılmıştır. kanuni için yazdığı mersiyesi çok ünlüdür.

avazeyi bu aleme davud gibi sal
baki kalan bu kubbede bir hoş seda imiş

beyitinin sahibi divan şairidir.

rindliğiyle meşhur divan edebiyatı şairidir. gazelleriyle ünlüdür. bunun yanısıra çok sayıda kasidesi de vardır.eserlerinde bahsettiği aşkın tasavvufi aşkla uzaktan yakından ilgisi yoktur.

"hep seninçündür dünya cefasın çektiğim,
yoksa ömrüm varı, neyleyim sensiz dünyayı ben." diyen şair.