natüralist ve yanılsamacı tiyatro kuramının başlıca bir ilkesidir, sahne ile izleyici arasında varsayılan duvardır..izleyicinin etkisinde kalmadan, kendini bütünlükle oyuna verebilmesi için, oyuncu ile izleyici arasında çekilmiş tasarımsal mekan ayrımıdır aslında..17. yüzyıldan bu yana gelerek, 19. yüzyılda natüralist tiyatronun temel bir ilkesi haline gelmiştir, antoine ve stanislavski tarafından uygulanmaya konmuştur.
dördüncü duvar
(bkz: fourth wall)
yılmaz erdoğan'ın bana bir şeyhler oluyor adlı oyununda da adı geçen duvardır. hilmi duran kişisi, oyundaki diğer oyuncuların gördüğü dördüncü duvarın yerinde insanları görmekte ve onlarla konuşmaktadır.
"ya gördüm neyleyim
insanlar vardı duvarın içinde.
ya ben hep duvara konuştum
ya da duvar değil konuştuğum, içinde insanlar var.
nedense beni anlasın istedim içinde insan olan duvarlar.
bilmiyorum,
belki de ben gerçekten delirdim
onlar haklı belki de.
içinde değil duvarların insanlar
sadece arasındalar."
"ya gördüm neyleyim
insanlar vardı duvarın içinde.
ya ben hep duvara konuştum
ya da duvar değil konuştuğum, içinde insanlar var.
nedense beni anlasın istedim içinde insan olan duvarlar.
bilmiyorum,
belki de ben gerçekten delirdim
onlar haklı belki de.
içinde değil duvarların insanlar
sadece arasındalar."