kelt

britanya'da yaşamış olan bir halkın ismi. pagandırlar, çok eski ve kaybolmaya yüz tutmuş bir ırk olmalarına rağmen efsaneleri çok güçlüdür.

(bkz: william butler yeats)
(bkz: kelt şafağı)

bir de tarotta bir açılım vardır kelt haçı açılım yöntemi diye.böyle kağıtları seçip bildiğimiz haç şeklinde dizeriz teker teker,gelecek,geçmiş,ıvır,zıvır adına diye.

teorime göre bir ırk değil, sadece bir yaşam biçiminin adıdır. iklimle bağıntılı olarak gelişen külturleriyle, iskoçya, kuzey ispanya ve türkiye'nin karadeniz kıyısında yaşayan halklar buna göre kelt sayılabilirler. zira kuzey ispanya'da (galicia ve asturias yaşayan insanların da kelt olarak adlandırılması britanyadaki keltlerle aynı sülale`den geldiklerinden değildir. bu insanlar hep ormanlık bölgede birbirinden uzak evlerde yaşar, `tulum gaita) ve kemençe çalar, benzer halk danslarına ve kostümlere sahiptirler. kişisel özellikleri de birbirlerine benzer. sert mizaçlıdırlar. bir garip benzerlikleri de diger vatandaşlarının bu adamları fıkralara konu etmesidir.
genel olaral çingeneler hakkında düşülen yanılgıya düşülmektedir kısacası. çingeneler gibi kelter de bir ırk değil, benzer hayat süren insanlardır.
keltçe diye bir dilin var olması bu tezi çür¨tüyor gibi gözükse de, her yerdeki keltler başka bir dil konuşması durumun muğlaklığını devam ettirir.

eskiden tüm britanyada yaşayan ,ingilizlerin yoketmeye çalıştığı,şu anda irlandada yaşayan bir ırktır.kendi dilleri vardır.

(bkz: boston celtics)

denildiği gibi, keltlik olayı aslında bir ada ve orada yaşayan bir halktan ibaret değildir. keltlik yahudilik gibi bir kavramdır aslında. britanya keltleri en bilinen keltlerdir, onlardan ada keltleri diye bahsedilir. keltçe denilen dil de yine bu halkın konuştuğu dilin yaygın ismidir, yalnız bu dilin orijinal isminin zaten celtic language değil de welsh benzeri bir şey olduğunu sanıyorum. aynı şekilde, anadolu keltleri mevcuttur, bunlara da galat denir.

kemençe, gayda gibi genellemeler yanlıştır, çünkü geleneksel enstrümanlar bölgelerin özelliklerine göre değişiklik gösteren şeylerdir. hatta (biraz konu dışı olacak ama), genellikle iklimsel özelliklere göre değiştiği kanısındayım, kemençe, gayda gibi hızlı ve keskin enstrümanlar, daha yağışlı bölgelerde görülür. ingiltere ve kuzey anadolu gibi. orta anadolu'da, ya da kuzey ispanya'da bildiğim kadarıyla bu enstrümanların yerine başkaları kullanılıyor.

keltlik kavramının alt başlıklarına bakarsak; basklar, bretonlar, franklar, hatta bir dönem normanlar, galatlar, iskoçlar, irlandalılar, bu ve bunun gibi roma emperyalizminin parlak dönemlerinin başlangıcına kadarki dönemde avrupa'da ve bir miktar asya'da mevcut toplumlardan bahsedebiliriz.

ırklara göre sınıflandırma dışında, bilimsel araştırmalarda fonetik sınıflandırmalar gibi şeylere de başvuruluyor bildiğim kadarıyla (q celts, p celts gibi şeylerdi yanılmıyorsam). yani işte uzun lafın kısası, keltlerin sadece britanya'da yaşayan bir halk olmadığı çok doğrudur, bunu söyleyen de yüzeyseldir (#377531). daha derin bir yaklaşımla, keltlik için yahudilik gibi bir şey demiştik; bu doğrultuda bakılırsa paganlık da musevilik gibi bir şey olabilir.

daha fazla uzatmadan bu konuyla ilgili güzel bir kaynak ismi vereyim, the religion of the ancient celts (c. a. macculloch). teşekkürler.

britanya adasına ve dilllerine olan özel ilgim nedeniyle bu konuda şunları söyleyebilrim:

keltler de, türkler, japonlar, ruslar gibi bir ırktır. sadece oğuz'ların türkmen adını alması gibi onlarda zamanla irlandalı, iskoçyalı, breton yada gal adını almışlardır. fransada bretagne denilen bölgede yaşayanlar ve bretonca konuşan fransızlar da kelt soyundandır. hatta bi dönem fransız rap grubu manau çıkmıştı. işte bu arkadaşlar fransa vatandaşı olmalarına rağmen kendilerini iskoç zannediyorlardı.

galatlara gelince.. adından da anlaşılcağı gibi bu arkadaşlar doğuya, istanbula göç eden ve zamanla anadolululaşmış bir kavimdi. diğer anadolu kavimleri gibi zamanla romalılar, bizanslılar ve hatta daha sonra kaldılarsa türklerin arasında eriyip karıştılar.

keltler bildiğimiz pagandı. bir çok tanrıya inanır, yeri geldiğinde ateşe, dağa, tepeye taparlardı. savaşçı ve vahşiydiler. konuştukları dil keltçe dediğimiz eski bir hint avrupa dilidir. bu dil bugün irish gaelic, scottish gaelic, welsh ve british gaelic gibi akraba dillere dönüşmüştür. ingilizceye çok çok az benzerliği vardır bu dillerin. mesela ingilizce porc (domuz), keltçe orc (evet bildiğiniz orc), farmer - feirmoir, lake - loch (evet bildiğiniz iskoçyadaki loch ness)

kilt dediğimiz elbiseler giyerlerdi. bu elbise gece battaniye olurdu. gündüz bellerine sarar, etek giymiş gibi gözükürlerdi. erkekleri saç uzatır, bunları örerdi. bundan sonrası bildiğiniz brave heart.

age of empires 2de celts olarak yer alan orta derecede güçlü bir ırk. özel üniteleri woad raider olmakla birlikte, siege üniteleri güçlüdür bu ırkın. black forest haritasının vazgeçilmezleri arasında yer almakla birlikte teknoloji bakımından o kadar da iyi değillerdir. odunculukta üstlerine yoktur. her şeye rağmen geniş asker yelpazesiyle bir çok ırka kafa tutabilir.

iskoçların ataları. aslında iskoç dediğiniz şey de kelt milletinden bir kabilenin ismidir. bu kabile irlandadan sarkıp bugünkü iskoçyayı fethetmiş ve bu bölgeye* isimlerini vermişlerdir.

britanya adası'nın ilk sakinleridir. günümüzde ise ağırlıkla galler, iskoçya ve irlanda'da yaşamaktadırlar. oldukça özgün, değişik bir dilleri vardır. romalılar ile çatışmaları asteriks'in temelini oluşturmuştur. basklar, germenler ve grekler ile birlikte avrupa'nın en eski ve en kadim topluluklarını oluştururlar.

"celtic woman" klasik, geleneksel kelt müziği performansını modernize edip sergileyen altı kadından (chloe, hayley, lisa, mairead, weav ve orla) oluşmuş topluluk. şu anda satışta olan 3 konser dvd'leri bulunmakta: "celtic woman", "a new journey, live at slane castle, ireland" ve "christmas celebration, live from dublin" (ve pek çok cd'leri)...

kısa tanıtım videoları (resmi sitelerinden):
http://www.celticwoman.com/trellis/video

bir görüşe göre tarihin belirli bir döneminde anadolu'dan da geçmiş olan millettir.

meraklısına:
(bkz: #2455738)

bir yaşam biçimi değil bir ırkı (ya da toplumu) tanımlar. türkler nasıl orta orta asya'dan dünyanın değişik bölgelerine yayılmışlarsa ketler de orta avrupa'dan şimdiki irlanda ve birleşik krallığa, kuzey ispanya'ya, kuzeybatı fransa'ya ve hatta orta anadolu'ya göçmüşlerdir.
türkçe'nin nasıl lehçeleri varsa keltçe'nin de grupları ve değişik bölgelerde konuşulanları vardır;
goidelic ; irish, scottish gaelic, manx
brittonic ; welsh, breton, cornish gibi.
celtic languages - wikipedia, the free encyclopedia modern celtic languages are mostly spoken on the north-western edge of europe, notably in ıreland, scotland, wales, brittany, cornwall, and the ısl... wikipedia