kiril alfabesi

rus alfabesi. ye, yo, yu gibi ilginç harfler intiva eder.

33 harf içeren alfabedir. 33 harfinden 2 tanesi sadece yumuşatma ve sertleşme sesi olarak kullanılır.zaten o harfler, harf şeklinde değil, kelime şeklinde söylenir. ayrıca ı harfıyla rus dilinde başlayan kelime yoktur.

kiril kardeşler adında iki rahibin rusya'ya götürdüğü latin alfabesinden bozma alfabedir. uyarlandığı dile göre harf sayısı değişir.

"ş" ve "ç" gibi harfleri de ihtiva eder.
yani kendi yazımıza çevirmek istediğimizde, örneğin, "sasha" olarak değil de "saşa" olarak çevirmeliyiz. ya da "chernobil" değil, "çernobil" olmalıdır.

bir el yazısı, bir de kitap harfleri çeşidi vardır. el yazısını çözmek kolay bir iş değildir. kitap harflerini ise okumak fazla problem yaratmaz. lakin okurken dikkat edilmesi gerekenşey, kelime içinde vurgunun hangi seste olduğudur.

alfabeyi sökmek sanıldığı kadar zor değildir. ilk zamanlar bu alfabeyle karşılığı türkçe olan yazılar yazdım.bir de rus televizyonlarına takılıp okumaya çalışırsanız ufak ufak çözersiniz.başlarda bi kelimeyi okumak için neydi bu harfin karşılığı der uğraşırsınız.sonra arkası gelir. ters r harfi ya sesine , e harfi ye sesine denk gelir . yulia yazarken yu sesine denk gelen karakteri kullanıp kelimeyi 5 değil 4 harfle yazarsınız

kendisi ortalama altmış sesten oluşan çerkes dilleri*** için en kullanışlı alfabedir. baştan rusya vesilesiyle, bir nevi zorunluluk olarak kullanılmaya başlanan alfabe, bu gün, sağladığı pratik fayda nedeniyle terkedilememektedir.

bu alfabede, bazen iki, bazen üç işaretin, sembolün bir araya gelmesiyle birbirine çok yakın ama birbirinden de o kadar farklı sesler ifade edilir.

güzel bir alfabedir kendisi. öğrenmesi de sanıldığı kadar zor değildir. hele de bu alfabeyi destekleyen, ona uygun, bol sesli bir dil biliyorsanız çok da kolaydır.

bu alfabeyi, anadilini koruma ve geliştirme amacıyla kullanan bendeniz, onun kopya çekme hususunda yardımcı olabileceğini akıl edemediğimi bir diğer arkadaşımın "heyt be, bu kiril sayesinde ne kopyalar çektim ben! yazardım kirille kopyaları, hoca yakalayınca da hiç bir savunma yapmadan verirdim eline, hoca evirir çevirir okuyamaz, bana sorar cevap alamazdı, sonunda çıldırır bırakıp giderdi. garibim nasıl kanıtlasın, kirili benden başka bilen yoktu ki.." minvalli sözleriyle üzülerek öğrendim. kahretsin.

(azıcık biraz ukalalık yapayım dedim, malumatfuruş sevdam ayaklandı ama, kirilden örnekler vermeye kalkınca tuhaf işaretler beliriveriyor. n'apalım, bu sefer de eksik kalsın ukalalığım.)

her türk lehçesi için farklı harfler barındırır bu alfabe. özellikle türk dili ve edebiyatı okuyosanız her lehçeye uyarlanmış harfleri bilmek zorundasınız. bir anda çorba olabiliyor, ama alıştıkça zorluğu kayboluyor.

o "ya" diye okunan ters r harfi var ya, işte onun ta amına koyim ben. bi türlü kıvıramıyorum yazmasını...

latin & yunan alfabesi kırması olduğu için öğrenilmesi kopkolay bir alfabedir. latin harflerini zaten default olarak biliyorsunuz, matematikten de pi,fi gibi harfleri bilen biriyseniz ½ saat sürmez öğrenmeniz. "tamam öğrendik, hemen unuturum bunu" deseniz bile unutulmuyor. tek uyuz tarafı küçük harflerin (elyazısı)değişik yazılması ki o kadar da büyük bir mevzu değil.

ya harfini her seferinde tek harf yerine y ve a olarak yazdığım alfabe. ne gerek var o harfe anlamış değilim. o yüzden bir sürü harf var. mesela iki tane de ş var, arasındaki telaffuz farkını bir türkün anlaması mümkün değildir kanımca.

bulgarlar bulmuştur. rusya'ya ondan sonra gitmiştir.

bu alfabeyi 1/2 saatte öğrenip de hemen teklemeden kullanabilmeye başlayan varsa, kendisinden rusça özel ders istiyorum. ama kasıt harfleri ve seslerini ezberleyivermekse hemen, "ebemde yapar" demeden edemeyeceğim...

mantığını kavradıktan sonra ve biraz pratik yaptıktan sonra pek de zor olmayan alfabedir. en zorları mesela ''i kratko'', ''er malık'' , ''er goliamo'' dedikleri harfleri yazarken ne zaman ve nerede kullanacağınızdır. ama bu harfler de zaten her sözcükte kullanılmıyor.

yeni başlayanlar için diğer bazı harfler zor (zor değil de alışması zaman alıyor) veya pratik yapılmadığı için karmaşa oluşturabilir. bunların bir tanesi ''büyük b'' yani kirilde olan ''v'' harfidir. ''tse'' diye bilinen harftir , ''ştı '' ile ''şı'' arada kaynayabiliyor. ''ö'' ve ''ü'' olmadığı için ''yü'' arada sırada kafa karıştırır. latincedeki ''büyük h'' , ''n'' dir , ''büyük c '' ''s'' gibidir. uzun lafın kısası zaman içinde ve praktik yaparak alışılıyor. ama şu var ki , eğer fazla praktik yaptıktan sonra bazen latin alfabesinde kullanılan bazı harflerin yerine kiril alfabesinde bulunan harfleri kullanmaya başlarsınız , el yazınızda. misal küçük harflerle latin harfleriyle bir şey yazmaya çalışırken ( tampon '' bu kelime nerden geldi bende bilmiyorum'') şu şekilde yazabilme olasılığını kazanırsınız. büyük harfle t , a , m , küçük n , o , büyük yazdığınızda kiril alfabesinden anlayan ancak burada '' tampon '' yazıldığını anlar. kısacası ilk başta kafa karıştırır ama zamanla alışılır.

sözlüğün desteklemediği alfabedir.. ilk başta alışmak zor olsa da alıştıktan sonra iş başvurusu yaptığınız zaman isminizi ya da ev adresinizi eliniz alıştığından kiril alfabesiyle yazmanız olasıdır (`tecrübeyle sabit).. bilgisayarda yazılan yazıları okumak daha kolaydır harfler daha birbirine girmemiştir, el yazısıyla yazıldığından bir deftere yazdığınızda ise tüm harfler birbirine girer ve okumak zorlaşır -ki bir rusun el yazısını okumak için canınız çıkabilir-. ve deftere yazarken bazı harfler bilgisayardaki harflerden farklılaşır. misal kiril alfabesinindeki "d" el yazısında "g" olur, kiril alfabesindeki "p" ise daha garip bir hal alır, kiril "i" (ters n şeklinde olan) deftere u şeklinde yazılır..