neden

bir olayın veya birşeyin yapılmasını gerektiren durum...

amaç teşkil eden bir cevabın verilmesini sağlayan soru kelimesi..

gazetecilikte haber yazma aşamasında kulanılan 5n+1k sorularından bir tanesi.
diğerleri;ne?,nerede?,ne zaman?,nasıl? ve kim? sorularıdır.

cevap olarak bir çok seçenek olabilen soru

candan erçetin'in dördüncü albümü.

albümdeki şarkılar:

hayırsız

neden

gamsız hayat

parçalandım

anlatma sakın

bensiz

yapayalnız

mühim değil

ben böyleyim

korkarım

dünya hali

yüksek yüksek tepelere

cevabı en zor soru

hemen hemen herşey için sorulabilecek sorulardan sadece biri. kendini bu soruyla çıkmaza sokabileceğin gibi karşındakini de çileden çıkarman olasıdır. sorulmaması gerekir bu sorunun çok fazla, "neden"siz yaşamayı öğrenmek gerekir.

sebep

neden meyveleri koparmak için ağaçlara tırmanırsınız? biraz beklerseniz zaten kendiliğinden yere düşecek...neden bir kadına aşık olmak için peşinden koşarsınız? biraz beklerseniz zaten kendiliğinden size gelecek...ve neden ölmek öldürmek için birbirinizle savaş edersiniz? biraz beklerseniz zaten kendiliğinizden öleceksiniz...ama... meyve yere düştüğü zaman değil ağaçtan koparıldığı zaman...kadın çaresizlikten size geldiği zaman değil,kalbinden fethedildiği zaman ve ölüm yatakta değil mücadelede güzeldir...

-neden bozulan otobüsün yolcuları bizim otobüse aktarıldığında onlara mültecilermiş gibi bakarız?
-neden her gördüğümüz haritada hemen türkiye yi bulmaya çalışırız.millet olarak dünya da kaybolma kompleksimizmi vardır?
-neden insanlar birbirlerine sarılınca sağa sola sallanırlar?
-neden sınavlarda ''4 yanlış bir doğruyu götürür''şeklinde bir uygulama ile öğrenciler cezalandırılırda 4 doğru bil bir doğruda bizden şeklinde bir kampanya başlatılıp zekaya ve riske girme cesaretinede ödül verilmez?
-neden insanlar kapalı bir alandan yağmur yağan alana çıkınca kafalarını eğerler?yağmura duyulan saygıdan mıdır yoksa ondan tırstığımız için midir?
-neden dükkanını kapatıp giden esnaf kapıya 10 dakika sonra dönücem yazar?ne zaman gittiğini nasıl anlarız?
-düğünlerde neden dom dom kurşunu ile göbek atılmaktadır? bir avcı vurdu beni bin avcı beni yedi gibi sözler eşliğinde kendinden geçen başka milletler varmıdır?
-bir programı kurarken neden kabul ediyorum yada kabul etmiyorum seçenekleri vardır? o kadar parayı bayılıp bir bilgisayar programı satın aldıktan sonra kabul etmiyorum seçeneğini işaretleyen bir takım kişiler mevcut mudur?
-ipana 7 reklamındaki kıza ne zamandan beri ipana 7 kullanıyorsun diye soran doktor ipana 7 nin yeni bir ürün olduğunu ve daha bir kaç gün önce piyasaya çıktığını bilmemekte midir?
-neden futbol takımı olan ajax ,ayaks diye okunurda temizlik ürünü olan ajax ,ajaks diye okunur?
-neden ilanlarda doktordan temiz araba diye yazılır? hipokrat yemininde arabamı temiz kullanacağım şeklinde bir madde mi vardır?

(bkz: niçın)

(bkz: neden olmasın)

(bkz: işte)

(bkz: neden ben)

neden anlamaz insan yanındayken kıymetini
neden söylemez insan sevdiğine sevdiğini

yarın çok geç olunca pişman olmak boşuna
gururun neye yarar ki yalnız kalmaktan başka

yarın çok geç olunca isyan etmek boşuna
hiddetin neye yarar ki yalnz kalmaktan başka

neden yar neden
bilinmez acı çekmeden
neden can neden
görülmez günü gelmeden

neden cimridir insan anlatırken minnetini
neden sabırsız insan gösterirken öfkesini
...
neden sevinir insan zafer kazandığında
kazanmak neye yarar ki kaybeden olduğunda

yarın çok geç olunca pişman olmak boşuna
savaşlar neye yarar ki vakit kaybından başka