putperest

1 /
aqua aqua
put tapan.

bunların ilah olarak bir put üretip ona tapanları olduğu gibi, bazı kavramları, kişileri, nesneleri putlaştırıp onlara tapanları da bulunmaktadır.
fantaghiro fantaghiro
puta tapmadığı halde puta taptığı iddia edilen.

putperestlik denilen şey, çoktanrılılık olgusunun semavi tabir edilen dinlerce, ekseriyetle islam teolojisince çarpıtılmış hali herşeyden önce. puta tapıyor denilen insanlar aslında puta yani cisimlere falan tapmış/tapmakta değiller. onlar da ilahi olduğunu düşündükleri varlıklara taparlar ve fakat tutup ilahi varlığın tasvirlerini yapma, onlar önünde dua etme ihtiyacı duyarlar. bir nevi tanrılarla iletişime geçmek için aracı bulma eğilimi. aynı eğilim değişik şekillerde tek tanrılı dinlerde de kendini gösterir, kimi hıristiyanlar meryem ve aziz ikonlarının önünde dua eder, kimi müslümanlar türbeler önünde.

"cahiliye döneminde helvadan put yapıp tapınırlar sonra da onu yerlerdi" diye anlatırlardı bize zorunlu din derslerinde. e işte kendi kendini yalanlıyorsun adam o nesneye tapınıyor olsa tutup niye yesin.

sosyal antropoloji araştırmaları, bu tuhaf temelsiz iddiayı çürüteli neredeyse yüzyıl geçti ama hala aynı algıda ısrar var. sadece komik değil art niyetli bir bakış açısı.

"ne putperestler sevdim aslında yoktular"
earendill earendill
atalarla ilgili kültlerine tapan kişilerdir, toplumun geçmişindeki başarılı figürler zamanla tarihsellikten silinip onları karakterize eden yönleriyle özdeşleşerek putlara dönüşmüşlerdir. piri reis'in 2000 sene sonra flulaşıp denizler tanrısı'na dönüşmesi gibi mesela. şimdiden sonra bu pek kolay değil, kayıt var kuyut var. ama eskiden yoktu ve böyle böyle her kahramansı kişi bir puta dönüşüyordu.

tabii ki bu "geçmiş" olgusu toplumun kurucu mitolojisinin parçasına dönüşüyordu ve bu ortak kültürel referans sayesinde toplum bir toplum olarak birarada kalıyordu. bunun sonucunda da hemen her putperest toplum kendi içine dönük bir toplumdu ve o toplumun kutsalları, aynı zamanda da milli idi. yani o kutsal ancak o toplumun kutsalıydı ve o toplum dışında bir başkasının o kutsalı benimsemesi gibi bir şey anlamsız oluyordu. bu yüzden putperest inanış toplumun milli tarihiyle özdeş bir inanış biçimi olarak ortaya çıkar ve bundan ötürü de tüm putperest dinler bugünkü anlamıyla ırkçıdırlar. ahmet mehmet "aa, ne doğru inanış" diye o toplumun dinini benimseyemezler. zaten putperest inanışlarda ahlak öğeleri toplumsal rollere ve hiyerarşiye uyum sağlamaya, yani toplumun devamlılığını ve birliğini sağlama amacına dayalıdırlar. fixe edilmiş 10 emir gibi kategorik ahlak öğeleri de bulunmaz bu yüzden. "doğru", toplumun birliğinin ve varlığının gerektirdiğidir. bu çoğu zaman 10 emirle örtüşür, bazense ona tamamen karşı bir hal de alabilir. ama sonuçta putperest dinlerde uyulması gereken ahlak da, inanıması gereken tanrılar da toplumun dünyevi varlığının ve ihtiyaçlarının soyut bir ifadesinden başka bir şey değildir. dolayısıyla din, toplumda başlayıp biten milli ve bugünkü anlamıyla sağcı bir olgudur, yani ortadaki kutsal olan şey görünüşte kutsal bir şeylerdir, ama aslında söylem düzeyinde vatan ve millettir, ona hizmet etmektir vs vs. bundan ötürü putperest dinler, mmilete özgüdür ve yayılmazlar. bir coğrafyada bir putperest din ve tanrılar vardır, öbür coğrafyada farklı bir toplum ve dolayısıyla farklı bir tanrılar takımı ve din vardır. o iki toplum birleştiğinde (mesela biri diğerini işgal ettiğinde) tanrılar da zaman içinde birleşir. eskiden amon ve ra diye iki tanrı varken amon-ra diye başka bir tanrı çıkar.

dolayısıyla putperest dinler bugünkü anlamıyla ırkçıdırlar da. farklı bir toplum aynı zamanda farklı bir tarih, farklı bir toplumsal yapı ve farklı bir din-farklı değer yargıları da demektir çünkü ve savaşmak dışında bir iletişim tipleri de olmayacaktır.

ingilizcede heathen kelimesi putperest anlamına gelir. bu kelimenin yunanca kökenli dillerde ırk'ın karşılığı olan ethen, ethnikos, ethanos kelimelerinden geldiği sanılıyor. bu yüzden almanlar, türkler ya da amerikalılar aynı anda hristiyan ya da müslüman olabilirken putperest dinlerde böyle bir şey yoktur.
bir veda havası bir veda havası
zamana gore değişir. kimi zaman bir heykel kimi zaman para olur. güce tapan müslümanlar putperestliğin hala 14 yüzyıl öncesinde kaldığını düşünse de...
adam olmaz bu çocuk adam olmaz bu çocuk
putperesti hakaret olarak kullanan musluman arkadaşım kabe de bir put degisen birsey yok kurani yazilis sirasina gore bir kere oku orada baslarda putlardan nasil ovguyle bahsettigini anlarsin ayrica. kuranda ki mantik haralarina da bir bak istersen bi ara...
modernköle modernköle
cahiliye devrinden kalma islamiyetin hala sürdürdüğü tapınma biçimidir.
şimdi bana burada kızmayın arkadaşlar. kabe'ye ve hacer el-esved taşına dönerek ibadet etmenin puta tapmak olmadığını nasıl söyleyebilirsiniz? bir de üstüne üstlük hacer el-esved taşının kıyamet koptuktan sonra sizlerden şefaatçı olacağına nasıl inanırsınız?
1 /