şema

tdk'dan arak yapmakta bir beis görmüyorum.

1. bir aletin, bir aracın veya bir biçimin ana çizgilerini gösteren çizim. 2. bir edebiyat eserinin, bir tasarının planı.

bi de musevi inancında tanrının birliğini ve yüceliğini belirten kavram. şöyle ki "şema" aslında "duy, dinle" demektir. "şema israel" diye başlayan şema duası da tanrının birliğini anlatır.

ihlas suresi'ni düşünmemek mümkün değil keza içeriği şema duası ile aynıdır. ayrıca ihlas suresi "de ki" ile başlar, şema ise "dinle israil" ile. ehad sözcüğü her iki duada da kilit sözcüktür. tanrının üslübu trilyon yıldır aynıymış yani. fark şudur ki ihlas şema'nın özeti gibidir. okunmadığını düşündüğünden özetlemiş olmalı.

(bkz: kutsal kitaplarda copy paste yapmak)

şema dediğimiz şey bir tür kalıptır. dünyayı çocukluktan itibaren kalıplarla anlamlandırmaya çalışırız. nasıl ki ayakkabı artık küçük gelmeye başlar daha büyük kalıpta bir ayakkabı alırız, şemaları da olayları açıklamaya yetersiz geldiklerinde değiştiririz, daha büyük kalıpta bir şemayı işe koşarız. buna uyumsama denir. değiştirmek yerine aynı şemayı işe koşmada ısrar da özümseme kavramıyla ifade edilir. bir örnekle çocuk atı bilir. zebra gördüğünde onun at olduğunda ısrar eder ona da at ismini verir bu özümsemedir. zebranın attan farklı bir canlı olduğunu anlamlandırdığında ise artık şemasını genişletmiş uyumsama yapmıştır.

şema terapide aslında uyumsama kavramı üzerinde yükselir. kişinin dünyaya ilişkin kalıp yargıları vardır ve zamanla bu yargılar işe yaramaz hale gelir. bu kalıp yargılara temel inanç diyebiliriz ya da şema. bu temel inançlar ara inançlarla desteklenir ve otomatik düşünceler üretir. bir örnek üzerinden;

-karşı cinse güven olmaz. (temel inanç)
-deniz'e güvenemem. çünkü karşı cins.(ara inanç)
-deniz bana zarar verecek çünkü o güvenilmez biri. (otomatik düşünce)

kişi deniz'le olan münasebetini karşı cinse güven olmaz temel inancı üzerinde yükselteceği için sosyal ilişkisinde bozulmalar meydana gelecek. ve kişinin belki depresyona varan bir öyküsünün oluşmasına neden olacak. bu durumda karşı cinse güven olmaz temel inancını tartışmak gerekecektir. karşı cinse güven duyabilirim en azından bazılarına gibi bir esnetmeyi yapabilirsek bu otomatik düşüncelerin ateşlenmesini önler. kişi deniz ya da denizgillerle sağlıklı iletişim kurabilir.

[psikoloji] (bkz: hepsini istiyorum hemen istiyorum)
(bkz: pattern)[şema]


(bkz: teoride 100 pratikte 0)