ülkede kutuplaşmanın artması ve haberciliğin ayaklar altına alınması neticesinde fazlasıyla türeyen yalan haber pompalayan troll gazeteler ve ortalığı karıştırmak amacındaki kötü niyetli kişiler sebebiyle doğruluk payı ve teyit org gibi oluşumlar gereklilik haline gelmişti.
gün geçmiyor ki insan yapmayı hayal bile etmeyeceği bir şeyi yapmak zorunda hissetmesin kendini. teyit.org'un kurucusu sınıf arkadaşımdır. şu gerçekleri girişte belirteyim de yorum yapılırken tekrar tekrar söylemek zorunda kalmayayım: adını anmak istemediğim için "kurucusu" diyeceğim sadece; fırsatım olsaydı da zamanında dövseydim dediğim birisi. araba çarpsa ambulans çağırmam. bu benim kişisel nefretimden kaynaklı. bu herifi savunmak için hiçbir nedenim yok ama çok zayıf kanıtlara dayanarak hakaretler edilip komplo teorileri ortaya atıldığı için müdahale etme ihtiyacı hissettim.
teyit.org neden yükseldi? çünkü türkiye'de araştırmacı gazetecilik bitti. medya patronlarının uğur mumcu türünden insanlara ihtiyacı kalmadı, zira foyalarını ortaya çıkaracakları iktidarlar birlik oldular, suçlar birlikte işlendi, eleştirmeye, halkı bilgilendirmeye gerek kalmadı ve haberler de bu nedenle reklam formatında yazılmaya başlandı. nasıl yani? 5n - 1k kuralına uymadan, sadece tanıtımını yapacak kadar içerik sunarak. sorgulama dönemi bitti. sosyal medya da bu bokun üzerine tüy dikti, yalan haberler ortalığı kavurmaya başlamışken hiçbir haber ajansından doğrulamaya ya da yanlışlamaya dair haber çıkmadı. zaten böyle olması, yani kamuoyunun yanlış bilgilendirilmesi iktidarın da işine geldi. en iyi örneği penguen belgeselidir. ülke sallanırken anamın evde haberi yoktu, çünkü benim oturduğum kentte her şey güllük gülistanlıktı.
kurucusu bu işi nereden akıl etti? çok detaylı bilmiyorum projelendirme kısmını ama abd'de cnn ya da bbc'de "pointer" isminde bir eğitime katıldı birkaç haftalığına. orada işler bizimki gibi yürümüyor, kanalların, gazetelerin kendi "haber doğrulama birimleri" var; pointer da genç gazetecilere / habercilere bu eğitimi veriyordu. muhtemelen döndüğünde ve okulu da bitirebildiğinde (zira bizde okulu bitirmek çok zordur) girişimciliktir falan aldı yürüdü.
parayı yabancı kaynaklardan almasının nedeni ne?
teyit.org bir "sosyal girişimcilik" işi, yani toplumun iyiliği için üretim yapılan, düşük kârlı ya da kârsız kuruluşlar bunlar (bianet de öyleymiş mesela). ab fonları türkiye'de sosyal girişimcilik işlerine büyük destek sağlıyor. ülkedeki birçok "kadın çalışmaları" (ayrımcılığa karşı, kadın cinayetlerine karşı) projeleri hükümetin "ayırmadığı" parayla değil bunlarla yapıldı, hâlâ da yapılıyor. sosyal girişimcilik işi sadece ab fonlarıyla yapılmıyor, uluslar arası kuruluşlar, büyükelçilikler, hükümetler ab'nin yönlendirmesiyle ya da başvuru kabul ederek hibe veriyor. yabancının derdinin ne kadar demokrasi olduğu tartışılır ama ilk bakışta fark edilmeyen ama dikkatli bakılınca anlaşılan bir şey var ki "sosyal girişimcilik" denilen nane, kapitalist sistemin ürettiği sorunlara yine sistem içinde kalarak ve bu sefer biraz da para kazanarak çözüm bulma yolu. kimse kimseyi kandırmasın bunun bir yüce gönüllülük çabası olduğu konusunda.
kurucusunun attığı twittler neyin nesi?
dediğim gibi tanırım ve burada yapacağım yorumlar biraz kişisel gözlemlere ve yorumlara dayanacak ama ulaşmak istediğim bir nokta var sonunda. eski atatürkçüler'dendir, ailesi muhtemelen hâlâ atatürkçü'dür; eleman da orta sınıf türk'tür. kürtçü falan olduğunu düşünenler olmuş, her gördüğü muhalifi kürtçü (ne demekse artık) diye niteleme hatasından kaynaklı bu. kurucusu zamanla, (bence) salak liberallerden biri oldu ama sorsan herhalde kendisine liberal demez. attığı tahrik edici atatürk twittleri falan zaten 6 sene öncesinden kalma, ortama girmiş muhalif ergen triplerinden. analiz yapmayı bilmeden, liberallerin "aşırı yorum" denen hataya düşüp otoriterliği faşizme, devletçiliği ırkçı milliyetçiliğe, refah devleti uygulamalarını da korporatizme kadar götürme hastalığındaki gibi sonuç çıkarmaya başlamıştı. tahmin ediyorum tam bilinmiyor ama kurucusu hâlâ genç denebilecek yaşta. buralardaki yorumlara çok girmek istemiyordum ama vurgulamak istediğim şeye gelmek için buraları katetmem gerekiyordu: teyit.org tek kişilik bir iş değil, galiba 8 -10 kişi çalışıyorlar ve bir de bunların haberleri doğrulamak için iletişime geçtiği binlerce kaynak olduğunu düşünürseniz aslında kurum yaşayan bir organizma gibi çoğalıp azalıyor sürekli. kurucusu aktiftir, network denen zımbırtıyı genişletmesini iyi bilir. konsolosluk çalışanlarını dahi tanır, arkadaşlık eder. i̇çinde yavşak gazeteci ruhu var, zaten hep gazeteci olmak istemişti ve bu yönde çalıştı. bu adam tek kişi ve çalıştığı şirketler var, karşısında sorumlu tutulacağı şirketler var. yanlış bilgi verme üzerine iş yapması, hükümet destekli olmadığı sürece, mantıklı değil. kaynağa ulaşırken sıkıntı yaşıyordur muhakkak, 21. yüzyılda çok sorunlu bir hâle geldi; içinizde üniversitede ciddi biçimde bulunup araştırma yapmaya çalışmış birileri varsa ne demek istediğimi çok iyi anlar. kurucusunun kompleksi tavırları ile kurumun işlerini birbirine karıştırıyorsunuz, aşırı yorum hatasına siz de düşüyorsunuz.
i̇şte işin aslı böyle sözlük sakinleri. linç etmeden önce bi' sakin olun.
bir gerçek çarpıtma aracı. hdp ile aynı siyasi çizgiye gelmiş chp'nin, pkk güneydoğu'da özerklik ilan ettiği zaman hdp'ye destek mesajları veren chp'nin izmir belediye başkanının bayrak ve para bastırma eylemini pkk'ya ve hdp'ye verdiği açık destekten izmir'de sokak kürsülerinden hdp'ye seslenmesinden tamamen bağımsız şekilde ele almış ve turizm murizm diye kıvırmış bir site. tunç soyer'in pkk'ya terör örgütü dememek için nasıl kıvırdığını izlerseniz bu teyit.org'un aynı şekilde tunç soyer'i korumak için kıvırmasını göreceksiniz. bu ülke midesizlikten muzdarip. böyle herkesin bildiği gördüğü meselelerde çıkıp masaya yumruğu vuran bir milli iradenin eksikliğinden muzdarip. tunçmuş demirmiş yalanlarına bakmayıp cayır cayır yanan bir yanardağın içine atmamaktan muzdarip. itibar etmeyiniz.
ben genel itibariyle faydalı olduğunu düşünüyorum. tamam kendi patronuna ters teyit yapacak hâli yok, hiçbir kurum veya şahıs %100 güvenilir değildir elbet ama yaptıkları 'teyit'leri okuyup öyle sonuca varmakta yarar var. doğrusu.com diye bir yerli muadili de var adını yanlış hatırlamıyorsam. hatta bazı komplo teorilerinin doğru olduğunu bile teyit ediyor açık açık. her şey apaçık yazmasına rağmen metnin tamamını okuyan, kaynakları kontrol edip sonuca varan kaç kişi var ki zaten? kendi patronu hakkında bile kötü gerçekleri yazsa insanların neredeyse hepsi başlığı okuyup geçiyor. ayrıntı için;
rki
ana sayfa - teyit.org
teyit.org medya ve sosyal medyadaki şüpheli haberleri araştırmak ve internet kullanıcılarına doğrulanmış bilgiyi ulaştırmak için çalışıyor.
teyit.org
