tümdengelim

öğretme -(öğrenme) metodu

(bkz: topla gel)

bütünden hareket ederek onu parçalayarak küçük parçaları anlama yöndemi. (bkz: analiz)

(bkz: haydan gelmek)

(bkz: tüme varım)

türkiye'de okuma yazma öğretilirken kullanılan yöntem.

(bkz: hepimiz tümden geldik tüme varacağız)

öğretme biçimi.

daha çok ideal bilimler olan matematik ve mantıkta kullanılan yöntemdir.

genel bir doğrudan söz konusu doğrunun bir örneğini çıkarsayan, genel yasadan özel olaya giden, yeni bir bilgi vermeyen fakat yalnızca öncüllerde örtük ya da saklı halde bulunanı açığa çıkarmaktan oluşan akıl yürütme.

bütün için geçerli olan bir yargıyı parçalar içinde geçerli kılma işlemidir.

asıl olarak descartes'ın kullandığı bir yönetmedir. evrensel bir önermeden tikele gitmeye çalışmak denebilir. tümden gelim sayesinde öncülerin doğruluğunda ulaşılan sonuç şüphe götürmez ve kesinlikle doğru kabul edilir.
ör:
bütün insanlar fanidir. (öncü 1)
socrates bir insandır. (öncü 2)
socrates bir fanidir. (sonuç)

descartes bu noktada felefeyi tanımlayabilmek için mutlak bir doğru aramaktadır ve şüphe duyamayacağım birşey bulana kadar herşeyden şüphe duyacağım der. bu bakış açısı descartes ve skeptiklerin ortak noktalasıdır (herşeyden şüphe duymak). sonuç olarak descartes şüphe ettiğim şeyden şüphe edemem sonucuna ulaşarak tümden gelim yönetimini kullanıp mutlak doğrusuna ulaşır.

apaçık bir öncülden yola çıkıp mantıksal adımlarla ilerleyerek apaçık olmayan bir sonuca ulaşma.

köydeki akrabaların sülale ölçeğinde yatılı misafirliğe gelmesi.

platon bir gün kolunda bir ornitorenkle bara girer kitabında esprili bir dille anlatılan yöntem :

yaşlı bir kovboy bara girer ve bir içki ısmarlar. barda oturmuş viskisini yudumlarken genç bir kadın gelip yanına oturur.
kovboya döner ve "size gerçek bir kovboy musunuz?" diye sorar.
kovboy "eh" der, tüm hayatımı çiftlikte at sürülerini güderek, çit tamir ederek ve sığır damalayarak geçirdim. yani öyleyim herhalde."
bunun üzerine kadın, "bense bir lezbiyenim," der, "hayatım boyunca hep kadınları düşündüm. sabah kalkar kalkmaz işim kadınları düşünmektir. duş alırken veya tv izlerken her şey aklıma kadınları getirir."
kadın gittikten sonra bu sefer genç bir çift gelir ve yaşlı kovboya, "afedersiniz," derler, "siz gerçek bir kovboy musunuz acaba?"
adam çifte bakar. "vallahi," der, "bu yaşıma kadar öyle biliyordum ama lezbiyenmişim meğer."