üç filtre testi

sokrates'in bilgiyi saklama ve insanlarla konuşma edebinde ne kadar usta olduğunu gösteren bir testtir. bunu herkesin hayatında uygulamasının toplumda huzur yaratacağına eminim. nedir bu üç filtre testi?

bir insanın size başkası hakkında herhangi bir söz söylemesinden önce uygulayabileceğiniz testtir. bunlar; doğruluk, iyilik ve yararlılık ilkelerini benimser. birisi size bahsedeceği şeyin ikiniz dışında bir kişi hakkında olduğunu söylerse ona hemen bu testi uygulayın. öncelikle söyleyeceği şeyin doğru olduğundan emin olup olmadığını sorun. eğer kesin değilse,yani bir duyumdan ibaretse ilk filtreden geçmemiş demektir. sonra bu konunun iyi birşey mi yoksa kötü birşey mi olduğunu sorgulayın. eğer iyi değilse ikinci filtreye de takılmıştır ama son şansı da yararlılık ilkesiyle tanıyın. bahsedeceği şey size yarar sağlamıyorsa bu konunun ne size ne de başkalarına faydası olmayacağını belirterek bahsetmesine izin vermeyin.

bunu belki karşınızdaki kişiye uygulamak zordur ama kendiniz birşey veya bir kişi hakkında konuşacaksınız her zaman bu üç ilkeyi göz önünde bulundurun derim...

insanları sevme ve dedikoduyu yoketme vakfı başkanı bildiriyor...

antik yunan filozofu sokrates’le bir tanıdığı arasında şu konuşma geçer.

- “arkadaşınla ilgili ne duyduğumu biliyor musun?”

- “bir dakika bekle” diye cevap verir sokrates.

- “bana bir şey söylemeden evvel senin küçük bir testten geçmeni istiyorum. buna üç filtre testi deniyor. benimle arkadaşım hakkında konuşmaya başlamadan önce, bir süre durup ne söyleyeceğini filtre etmek, iyi bir fikir olabilir.”

birinci filtre: gerçek filtresi

bana birazdan söyleyeceğin şeyin tam anlamıyla gerçek olduğundan emin misin?

- “hayır”, der adam. “ aslında bunu sadece duydum ve ...”

- “tamam, dur şimdi. öyleyse, sen bunun gerçekten doğru olup olmadığını da bilmiyorsun.”

ikinci filtre: iyilik filtresi

- “arkadaşım hakkında bana söylemek üzere olduğun şey iyi bir şey mi?”

- “hayır, tam tersi...”

“ öyleyse”, diye devam etti sokraes: “onun hakkında bana kötü bir şey söylemek istiyorsun ve bunun doğru olduğundan emin değilsin. fakat yine de testi geçebilirsin, çünkü geriye bir filtre daha kaldı.”

üçüncü filtre: işe yararlılık filtresi

" bana arkadaşım hakkında söyleyeceğin şey benim de işime yarar mı ?

"hayır, gerçekten değil.

…ve sokrates son sözünü söyler ; “eğer, bana söyleyeceğin şey doğru değilse, iyi değilse, işe yarar ve faydalı değilse bana niye söyleyesin ki?”