vandallar

karanlık çağda kuzey avrupa'da yaşamış her şeyi yakıp yıkan barbar viking kavmi.
ki kendileri tarkan'ın da en önemli düşmanlarındandırlar.

cezayir'deki krallıkları doğu roma imparatoru justinian'in emriyle kuzey afrika'yı fetheden general belisarius tarafından sona erdirilmiştir. teslim olan son kral gelimer ve etrafındaki vandallar'a bizanslılar galatia bölgesi'nde(ankara-çankırı-çorum) bolca mülk vermişler ve bir kısmını da konstantinopolis'te orduya almışlardır.

yani bu abilerin ilginç serüvenleri anadolu'da tamamlanmıştır.

hunlar tarafından yaşadıkları doğu steplerinden tekmelenince uçsuz bucaksız serüvenleri başlamıştır bu abilerin. galya,galiçya ve endülüs'ün anasını belledikten sonra gothlar ve franklar'ın da bu bölgelere gelmeye başlamaları sonucu yine tekmelenmiş; denizciliğe atılarak kuzey afrika'ya geçmiş; romalıların yakıp yıktığı kartaca şehrini yeniden kurarak bir krallık inşa etmişlerdir.

hem ispanya, hem de kuzey afrika'daki topraklarına bakarsak roma'yı yağmalamaları eski kartaca'nın öcünü almaları olarak da düşünülebilir. barbar olmalarına rağmen erkenden hıristiyanlığı benimsemişlerdir.

kuzey afrika'da bir krallık kuran ve roma'yı yağmalayan (455) germen halkı. kutsal varlıklara saygısızlık etme ya da güzel şeyleri yıkıp bozma anlamında kullanılan terim bu halkın adından gelir.
5. yy başında hunların önünden batıya kaçarlar. galya'nın bir bölümünü istila ederek yakıp yıkarlar. 409'da ispanya'ya yerleşirler. siling ve alan vandalları roma müttefiklerinin saldırıları sonucu dağılırlar. böylece kra gunderich yönetimindeki asding vandalları zamanla egemen grup olur. gunderich'in kardeşi ve ardılı gaiseric (genserich, 428-477), halkıyla birlikte kuzey afrika'ya geçer (429). ardından roma ile bir antlaşma yaparak faederatum (müttefik) statüsünü kazandı (435). 4 yıl sonra roma'ya bağlılığına son vererek kartaca'yı ele geçirdi ve bağımsız bir otokrasi kurdu. afrika'daki topraklara yayılma yolunu seçmeyen vandallar, zeugitana'da toplanarak romalılara ait tarım arazilerine el koydular.
ateşli ariusçu hristiyan olan vandalların katoliklere yönelik baskıları, özellikle gaiseric'in ardılı hunerich'in (477-484) son yıllarında büyük boyutlara vardı. iustinianos'un yakın arkadaşı belisarios komutasındaki bizans kuvvetleri, hunerich'in oğlu hilderich'in gelimer tarafından tahttan indirilmesinin ardından kuzey afrika'ya saldırarak vandal krallığı'nı yıktılar. bizans egemenliğine giren bölgede katolikler yeniden örgütlendi ve vandalların etkisi bütünüyle ortadan kalktı.